SyAkademİ Blog Yazılarımız

FİNLANDİYA’DAKİ ÖĞRETMENİN BİZDEN FARKI NE?

   Matematik, fen bilimleri okuryazarlığı ve okuma becerileri konu alanlarında uluslararası değerlendirme çalışmalarından biri olan PISA sonuçlarında 2000 yılından bu yana Finlandiya, en üst ya da en üste yakın sıralarda yer almıştır. Bu bağlamda Fin öğrencilerin üstün başarısı tüm dünyada dikkat çekmiştir. Eğitim politikalarını geliştirmek isteyen pek çok ülke için Fin eğitim sisteminin Finlandiya’da nasıl uygulandığı yetkililerin ilgilendiği önemli bir konu olmuştur.

   Finlandiya 1917’de bağımsızlığını kazanmıştır. 1995’ten bu yana AB üyesidir. 5,5 milyon nüfusa sahip, 338.000 km2 yüzölçümlü bir Kuzey Avrupa ülkesidir. İstanbul’un nüfusu Finlandiya’nın nüfusunun 3, Türkiye’nin yüzölçümü Finlandiya’nın yüzölçümünün 2,5 katıdır. Dolayısıyla Finlandiya’da öğretmen başına düşen öğrenci sayısı, Türkiye ile kıyaslanamayacak kadar azdır.

  Okuyucular ülkesi Finlandiya’da ailelerin %85’i günlük gazete abonesidir. Yılda kişi başı 21 kitap kütüphanelerden ödünç alınmaktadır. 550.000 öğrenci ve 3000 zorunlu eğitim kurumu vardır.

   Fin eğitim sisteminin başarısının temelinde yatan en önemli faktörler eğitimde fırsat eşitliği, bireysel ihtiyaçlara yönelik yapılandırılan eğitim yaklaşımı, herkes için ücretsiz eğitim, saygın ve mesleğinde hür öğretmenler, müfredatta esneklik, okuryazar toplum yapısı, hayat boyu öğrenim, eğitim yönetiminde az bürokrasi, çok profesyonellik ilkeleridir.

   Finlandiya’da öğretmen olmak için (okul öncesi hariç) tezli yüksek lisans yapma zorunluluğu bulunur. Liseyi bitirdikten sonra yeterli puanı olan ve eğitim fakültelerine başvuru yapan öğretmen adaylarının, mülakatlar sonucu yaklaşık %30’u öğretmenlik bölümlerine kabul edilir. Eğitim fakültesinde öğretmenlik eğitimi; 3 yıl alan bilgisini kapsayan lisans, 2 yıl pedagojik formasyonu kapsayan yüksek lisans programı olmak üzere 5 yıldır. Yeni mezun bir öğretmen, 3 ay boyunca ders gözlemi ve uzman öğretmenlere ders anlatımı yapar. Sınıf öğretmenleri 1’den 6. sınıfa kadar, branş öğretmenleri 7’den 12. sınıfa kadar derslere girerler.

   Finlandiya’da öğretmen, öğretiminde özgürdür. Devlet tarafından oluşturulan çerçeve müfredat dâhilinde sınıf dinamiğine göre müfredatta esneklik sağlayabilir. Kitap, materyal, yöntem ve teknik seçiminde hürdür.

   Finlandiya’da müfettiş bulunmaz. Öğretmene güvenilir. Denetleme yapılmaz. Okul müdürü sorunlara karşı çözüm odaklı, müfredat işleyişine yardımcı ve öğretmenlerle birlikte iş birliği içindedir.

   Finlandiya’da öğretmenlik en saygın mesleklerden biri olduğu için gençlerin hedefleri arasında öğretmen olmak vardır. Ödenen maaş, Finlandiyalı gençlerin öğretmenliği seçmesi için ilk sebep değildir. Öğretmenler, Finlandiya’daki gelir ortalamasına yakın bir maaş almaktadır. Maaştan daha önemli etkenler; yüksek prestij, okullardaki profesyonel bağımsızlık, toplum için ve kamu yararına öğretmenlik hizmeti verme düşüncesidir.

   Fin eğitim sisteminin Türkiye’de uygulanamayacağı, Türk eğitim sisteminin bazı noktalarda Fin eğitim sisteminden ancak ilham alabileceği elbette açıktır. Fakat şartlar ve imkanlar ne olursa olsun, bir nesli yetiştirecek yegâne güç öğretmendir mottosu dünyada ortaktır. Öğretmenlik mesleğinin yeterlikleri ve ilkeleri evrenseldir. Biz öğretmenlerimizi ne kadar güçlü yetiştirirsek, öğrencilerimiz ve eğitim felsefemiz o kadar güçlü olacaktır.